Sokrates, bir şey bilmediğini söylerdi ve bu nedenle Atina’nın en zeki adamı olarak kabul edilirdi. Platon’un anlatmasına göre Sokrates, bu bilgeliğini şöyle yayardı: İnsanlara bir konu üzerine fikir sorar, sonra da zekice sorular yönelterek kendi söyledikleriyle çatışmalarını sağlardı. Örneğin “Devlet” adlı eserinde Sokrates “Adalet nedir?” diye sorar. Cephalus (Seplıs), adaletin doğru söylemek ve borcuna sadık olmak olduğunu söyler. Bunun üzerine Sokrates şunu sorar: “Birinden bir kılıç ödünç aldığınızı varsayın. Bu kılıcı geri vermeniz gerekir, değil mi? Ama ya kılıcın sahibi olan kişinin aklını kaçırdığını ve bu kılıçla önüne geleni doğrayacağını biliyorsanız.” O zaman, Cephalus istisnalar olabileceğini kabul eder. Bu durumda adalet, kişinin hakkını kişiye vermemeyi gerektirmiş olabilir. Cephalus böylece kendi söylediğiyle çelişmiştir. Savunduğu görüş hakkında o kadar da bilgili olmadığı ortaya çıkmıştır. Sokrates amacına ulaşmıştır. Bir başkasını hedef alır kendine. Bu yöntem her ne kadar olumsuz görünse de Sokrates’e göre mutlak gerçeklere ulaşmak istiyorsanız elinizdeki bilgileri çok sıkı elemelisiniz. Sokrates, bu yöntemi kullanırsanız sizin de bildiklerinizin çoğunun yanlış olduğunu fark edeceğinizi söyler.
Barry LOEWER (Beri LOVIR), Otuz Saniyede Felsefe (Düzenlenmiştir.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder